Leo Maniak: Koncentracja, autoprezentacja, logiczne myślenie; TEST 2, poz. II
Polecenie 1
Używając wskaźnika/myszki przeczytaj uważnie tekst.
Z życia dziewiętnastowiecznej szafy
W XIX wieku leniwy rytm życia dawnych stuleci zaczął wyraźnie przyspieszać. Choć trzeba powiedzieć, te Polska w porównaniu z Anglią, tą postępową lokomotywą ówczesnego świata, wlokła się jak dychawiczna ciuchcia.
Do I wojny światowej wiele dworów i dworków zachowało ducha szlacheckiej epoki, której charakter najlepiej obrazuje hasło na frontonie jednego z domostw:
Jam jest dwór polski, stoję wiernie, bronię dzielnie.
Trwały więc domy staropolskie, w których raczono gości zawiesistymi, tradycyjnymi potrawami i dolewano do kielichów, aby za szybko nie odjechali. Były też domy modne, gdzie kupowano trufle i ostrygi, a damy czytały francuskie romanse i pasjonowały się paryskimi nowinkami, oraz domy super modne, gdzie podawano tylko herbatę i ciasteczka, a konwersacja dotyczyła „machin, fabryk przysparzających majątku oraz rycerzy przemysłu.”
O „państwie” najlepiej wie służba, a ta, jak wiadomo, lubi plotkować o chlebodawcach. Zobaczmy, co też miała do powiedzenia:
– Mój pan jest „burżua” całą gębą! Ma fabrykę i rezydencję w mieście na 2 piętra i 10 pokoi. W garderobie dobrodzieja wisi 7 surdutów, 4 fraki, 19 par spodni i mnóstwo krawatów, a do nich szpilki z brylantami, takoż 4 płaszcze i 2 futra, w tym jedno z szopów. Jest oranżeria, gdzie państwo popijają kawę, jadalnia na 24 osoby, pokój gościnny, panieński pokój starszej córki, pokój dziecinny i pokój dla nauczycielek.
Do interesów służy gabinet korespondencyjny. W wielkiej bibliotece są niezliczone książki w czterech językach. W piwnicy przechowuje się 200 butelek najdroższych win, a w stajniach stoją konie, kuce, powozy, bryki i sanie. Lada dzień pan kupi sobie modny automobil.
– Moje państwo są z dobrego, ziemiańskiego rodu, choć mocno podupadłego. Młodzi oni i na dorobku, a że majątku rodzinnego nie stało, na pierwsze mieszkanie wzięli zameczek myśliwski, teraz ruderę, choć kiedyś należał do samego króla Sobieskiego. Sufity tam są pięknie malowane na płótnie, ale częścią zbutwiałe. Raz zebrali się goście i jedli obiad, gdy nagle otworzyła się pierś malowanej bogini nad ich głowami, a z niej, miaucząc wniebogłosy, wyleciał kot, co łowił myszy na strychu, i wpadł komuś do talerza!
Ropuchy i żaby, które wzięły dom w posiadanie, gdy stał niezamieszkany, lubią się czaić przy drzwiach. Otwierając je i zamykając, raz na dziesięć przytrzaskuje się ropuchę.
– W naszym pałacu państwo śpią na rzeźbionym łożu, które ma kształt gondoli i jest oparte na pazurach gryfa. Otula je jak namiot-draperia z białego muślinu. Gdy państwo wyprawiają bal, zjeżdża się nawet 400 osób, a sale dekorują mistrzowie, którzy potrafią wyczarować prawdziwe cuda – kwiaty, girlandy podtrzymywane włóczniami, strzałami i tarczami, a do tego uczone sentencje.
Jest i sala teatralna, a przy niej garderoby z kostiumami. Jednym razem państwo zapraszają trupy teatralne, a innym – sami wystawiają historyczne „żywe obrazy”. Ostatnio było o rycerzach Chrobrego, pięknych i skrzydlatych jak anioły…
Wizja państwa i służby zachowała się na dagerotypach. Nim nastała fotografia, utrwalano obrazy rzeczywistości na miedzianych płytach pokrytych srebrem, które dosyć długo naświetlano. Trzeba było wytrwale pozować, więc postacie na dawnych zdjęciach są usztywnione i mają bardzo poważne miny.¹
¹ Na podstawie: M. Fablanowska, M. Nesteruk, Zagmatwane zabory, Egmont, Warszawa 2004.
Polecenie 2:
Odpowiedz na pytania związane z przeczytanym tekstem. Zaznacz właściwą odpowiedź. Znajdź w tekście fragmenty potwierdzające twój wybór. Podkreśl je.
1. 200 butelek najdroższych win
a) przechowywano w rezydencji wiejskiej mającej 2 piętra i 10 pokoi.
b) przechowywano w piwnicy rezydencji, w której mieści się oranżeria, jadalnia na 22 osoby, pokój gościnny, panieński pokój starszej córki, pokój dziecinny i pokój dla nauczycielek.
c) znajduje się w piwnicy rezydencji, w której do interesów służy gabinet korespondencyjny.
2. Na podstawie tekstu połącz dom z właściwym opisem.
| A | Gości częstowano truflami i ostrygami, damy czytały francuskie romanse. | 1 | domy staropolskie |
| B | Podawano tylko herbatę i ciasteczka, a konwersacja dotyczyła „machin, fabryk przysparzających majątku oraz rycerzy przemysłu.” | 2 | domy super modne |
| C | Gości raczono zawiesistymi, tradycyjnymi potrawami i dolewano do kielichów, aby za szybko nie odjechali. | 3 | domy modne |
3. Zaznacz niewłaściwą odpowiedź. Łoże, mające kształt gondoli, oparte na pazurach gryfa
a) otulone jest draperią z białego muślinu.
b) mieści się w pałacu, którego sale dekorują mistrzowie, którzy potrafią wyczarować prawdziwe cuda – kwiaty, girlandy podtrzymywane strzałami i tarczami.
c) należy do państwa, którzy zapraszają trupy teatralne i wystawiają historyczne „żywe obrazy”.
4. W zdaniu: Polska (…) wlokła się jak dychawiczna ciuchcia. zastosowano.
a) porównanie.
b) metaforę.
c) hiperbolę.
5. Zaznacz niewłaściwą odpowiedź. Zameczek myśliwski, który kiedyś zamieszkiwał król Sobieski
a) zamieszkują państwo z dobrego, ziemiańskiego rodu.
b) jest pełen ropuch i żab.
c) jest tematem opowiadania trzeciego służącego.
6. Wypowiedzi służących przedstawione są w formie
a) dialogów.
b) monologów.
c) listu.
7. Dagerotypy to
a) miedziane płytki pokryte zlotem, które dosyć długo naświetlano.
b) miedziane płytki pokryte srebrem, które należało naświetlać przez krótki okres czasu.
c) miedziane płytki pokryte srebrem, które należało naświetlać przez długi okres czasu.
8. Tekst
a) jest wspomnieniem M. Fabianowskiej, M. Nesteruk zapisanym w książce Zagmatwane zabory.
b) jest tekstem badającym umiejętność czytania ze zrozumieniem.
c) składa się z dwóch akapitów.
9. Szafa dobrodzieja pierwszego ze służących zawiera:
a) 4 fraki, 7 surdutów, 18 par spodni i mnóstwo krawatów, a do nich szpilki z brylantami, takaż 4 płaszcze i 2 futra, w tym jedno z szopów.
b) 7 surdutów, 4 fraki, 19 par spodni i mnóstwo krawatów, a do nich szpilki z brylantami, takoż 4 płaszcze i 3 futra, w tym jedno z szopów.
c) mnóstwo krawatów, 7 surdutów, 4 fraki, 19 par spodni, a do nich szpilki z brylantami, takoż 4 płaszcze i 2 futra, w tym jedno z szopów.
10. Pracodawca którego ze służących wydaje ci się najbogatszy?
a) Pierwszego.
b) Drugiego.
c) Trzeciego.